Thursday, August 25, 2011

ՀՅԴ-Ն ՓԱՍՏԻ ԱՌՋԵՒ


Դաշնակցության Արեւմտյան Ամերիկայի կազմակերպության կենտրոնական կոմիտեի 18.08.2011 թվակիր կոշտ հայատարաությունը՝ անկախության օրվա առթիվ Սերժ Սարգսյանի պատվին նախատեսվող տոնական ճաշկերույթը բոյկոտելու ու, այդ առիթով նրա իշխանությանը տված գնահատականներն անսպասելի էին շատերի համար։ Դա դեմ էր Հայաստանում գործող ՀՅԴ բյուրոյի գծին, ուստիեւ վերջինիս կողմից հրապարակային հակազդեցություն ստացավ։  Ակնհայտ է, որ գործ ունենք այս կուսակցության ներսում սուր խնդիրների ու հակասությունների հետ։ Սակայն սա առանձին մի դրվագ չէ, այլ հերթական դրսեւորումն է մի երեւույթի, որը ելեւէջներով դրսեւորվում է 1988 թվականից ի վեր։
Դաշնակցության ներկուսակցական սուր խնդիրները սկսեցին գոյանալ ու բազմապատկվել այն բանից հետո, երբ հայ իրականության մեջ, երկար ընդմիջումից հետո, քաղաքական մտքը հենվեց ռացիոնալիզմի վրա՝ վանելով իռացիոնալ մտածողությունը եւ, ի տարբերություն վերջինի՝ առարկայական դրական արդյունքներ գրանցեել։ Դաշնակցության ներսում առաջին խնդիրները ծայր առան այն բանից հետո, երբ 1988 թվականի սեպտեմբերի 29-ին սփյուռքյան երեք կուսակցությունները համատեղ հայտարարություն տարածեցին Ղարաբաղյան շարժման դեմ եւ ի պաշտպանություն խորհրդային իշխանության։ Դրան հետեւեց «Ղարաբաղ» կոմիտեի բանտարկության շրջանում Դաշնակցության պասիվ կեցվածքը, այն դեպքում, երբ ողջ աշխարն էր պահանջում նրանց ազատ արձակումը։ Ապա՝ Դաշնակցության բուռն քարոզչական պայքարը՝ նախ անկախության գաղափարի, ապա այդ ուղղությամբ ձեռնարկված գործնական քայլերի դեմ՝ ընդհուպ մինչեւ 1991թ. սեպտեմբերի 21-ի Անկախության հանրաքվեն։ Ապա՝ հրաժարվելը Հայաստանի առաջին ժողովրդավար իշխանության կողմից նրանց առաջարկված նախարարական պորտֆելներից։ Ապա՝ պատերազմող երկի նախագահին ոչ միայն սուր ընդդիմություն դառնալը, այլեւ պատերազմական պայմաններում ներքին կայունության խաթարման ջանքերը եւ եւ հանցավոր գործողությունները։ Ի տես այս ամենի՝ Դաշնակցական կուսակցությունից սկսվեց նրա մտավորական մասի արտահոսք։ Շատեր իրենք լքեցին կուսակցությունը, ուրիշներին, ովքեր հանդես եկան Հայաստանի նոր իշխանության պաշտպանությամբ, վտարեցին կուսակցությունից։ Այս ընթացքում Դաշնակցությունը մի քանի անգամ արտակարգ միջոցների է դիմել կուսակցության երկփեղկվելը կանխելու համար։
Ահա այս ետնախորքում պետք է նայել ՀՅԴ Արեւմտյան Ամերիկայի կազմակերպության ԿԿ-ի  վերջին հայտարարությունն ու դիրքորոշումը։ Ինչպես ցույց է տվել փորձը, նման բաներ դրսեւորվում են հենց այն շրջանում, երբ այս կուսակցության ղեկավար կազմի դրսեւորած վարքագիծը շատերի համար անհասկանալի է մնում հռչակած սկզբունքների, նպատակների եւ տվյալ պահի իրողությունների ենթատեքստում։ Դաշնակցության ղեկավարությունը, ինչպես միշտ ունեցել է այն ելակետը, թե կուսակցության բոլոր անդամները, ինչպես 100 տարի առաջ, կառաջնորդվեն «Ռոստոմը հալբաթ մի բան գիտի» գեղջկական տրամաբանությամբ ու իրենց ցակացած խոսք ու վարքագիծ հալած յուղի տեղ կընդունեն։ Մինչդեռ եղել են բաներ, որոնք պարզապես դժվար, անհնար է եղել «Ռոստոմը հալբաթ մի բան գիտի»-ով բացատրել։ Օրինակ՝
1.      Ինչպե՞ս եղավ, որ Դաշնակցությունը 2008թ. նախագահական ընտրություններից հետո հայտարարեց, որ դրանք կեղծվել են հօգուտ Ս. Սարգսյանի, եւ որպես բողոքի նշան նրանց թեկնածուն թողեց ԱԺ փոխնախագահի բարձր պաշտոնը, սակայն մի քանի օր անց նույն կուսակցությունը միացավ Ս. Սարգսյանին եւ մաս կազմեց իշխող կոալիցիայի։
2.      Ինչպե՞ս եղավ, որ դաշնակցական խորհրդարանական ֆրակցիան ԱԺ-ում հարցի քննարկման ժամանակ կողմ արտահայտվեց խաղաղարար ուժերի կազմում Իրաք հայկական զորամիավորում ուղարկելուն, իսկ հաջորդ օրը միաձայն դեմ քվեարկեց այդ որոշմանը։ Ո՞ւմ հրահանգը կատարեց, եթե դա, հաստատ, Հայաստանի իշխանությանը չէր։
3.      Ինչպե՞ս եղավ, որ սոցիալիստական գաղափարախոսություն կրող կուսակցության ղեկավար կազմի ներկայացուցիչները, իշխանության հանգամանքով դարձան օլիգարխներ։
4.      Ինչպե՞ս եղավ, որ կոալիցիայից դուրս գալով եւ իրեն ընդդիմադիր հռչակելուց հետո օլիգարխացած ոչ մի դաշնակցական ոչ մի չոփ չկորցրեց, այն դեպքում, երբ քաղաքական ընդդիմությանը համակրող ոչ միայն ունեւոր մարդիկ շատ ծանր հատուցեցին, այլեւ օրվա ապրուստը մի կերպ հոգացող հազարավոր մարդիկ այդ հիմքի վրա զրկվեցին աշխատանքից ու զբաղմունքից։
Խիստ է անձամբ Սերժ Սարգսյանին տված գնահատականը. «Հայաստանի անկախության 20-ամյակի առիթով ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանի ներկայությունը... ստվեր է նետում անկախության գաղափարի վրա ու նսեմացնում մեր ժողովրդի՝ արդարության վերականգնման համար մղած պայքարը»։ Այդ գնահատականը հիմնավորված է հայաստանյան իրականության նկարագրությամբ։  Թվում է՝ վերջինս համառոտումն է Հայ Ազգային Կոնգրեսի՝ «Հայաստանում արտահերթ նախագահական եւ խորհրդարանական ընտրությունների անցկացման եւ լեգիտիմ իշխանության ձեւավորման անհրաժեշտության հիմնավորում» 85 էջանոց փաստաթղթից։ Բնականաբար, դրանց մեջ որեւէ կապ չկա։ Կապը ուրիշ տեղ է. լինի հեռավոր Ամերիկայից, թե Երեւանի կենտրոնից, երբ իրողություններին նայում ես քիչ թե շատ չնախապաշարված եւ օբյեկտիվ, ապա տեսնում ես նույն բանը, եւ գնահատականները կարող են համընկնել ընդհուպ 100%-ով, անգամ բառացի։ ՀՅԴ Արեւմտյան Ամերիկայի կազմակերպության հայտարաության մեջ Ս. Սարգսյանի եւ նրա իշխանության համար չի օգտագործված միայն «ոչ օրինակարգ» (ոչ լեգիտիմ) բառը։ Սակայն այն, ինչ ներկայացված է, հենց ոչ օրինակարգ իշխանության նկարագրությունն է։
ՀՅԴ բյուրոն իրավունքը չուներ հակադարձելու Արեւմտյան Ամերիկայի ԿԿ-ին։ Դրանով նա խախտել է Դաշնակցության կանոնադրության ամենակարեւոր՝ կուսակցության ապակենտրոն լինելու սկզբունքը, ըստ որի կուսակցության կոմիտեները գործում են լիակատար ինքնուրույն, տվյալ երկրի պայմաններին համապատասխան։ Որքան էլ Բյուրոյի արձագանքում աշխատել են սքողել զայրույթը, այնուամենայնիվ այն առկա է, ընդհուպ վիրավորանքի աստիճանի. «Մենք իրավունք չունենք այս մակարդակի միջոցառումներում անձնավորված հարաբերություններով եւ հուզական քայլերով առաջնորդվելու»։ Այսինքն՝ թե Կոմիտեի այդ քայլը բխում է միմիայն Ս. Սարգսյանի նկատմամբ վերաբերմունքից։ Իսկ դա էլ իր հերթին նշանակում է, թե կենտրոնական կոմիտեն ի վիճակի չէ երեւույթներին քաղաքական գնահատականներ տալ, եւ որ այն ամենը, ինչը վերաբերում է երկրի ներքին եւ արտաքին քաղաքական վիճակին, չի համապատասխանում իրականությանը եւ հորինվել է միմիայն Ս. Սարգսյանի նկատմամբ «անձնական հարաբերությունների» ու հույզերի հիմքի վրա։
ՀՅԴ բյուրոյի եւ Ամերիկայի կազմակերպության հակասությունները, բնականաբար, նոր չեն։ Այն, ինչ ասվել է այս հայտարարության մեջ, ըստ երեւույթին, ասվել է նաեւ հունիսին տեղի ունեցած ՀՅԴ ընդհանուր ժողովում։ Տասնյակ տարիներ, արդեն որպես չգրված օրենք ՀՀԴ բյուրոյի կազմում Ամերիկայից եւ Կանադայից երկու ներկայացուցիչ էր ընտրվում բյուրոյում։ Նախորդ բյուրոյում ընտրված երկու ներկայացուցիչներն այս անգամ դուրս մնացին։ Բյուրոն մնաց միաբեւեռ՝ «իրանական թեւի» հստակ գերիշխանությամբ։
ԱՇՈՏ ՍԱՐԳՍՅԱՆ
«ՀԺ», 25.08.2011


Այդ խստությունը պայմանավորված է նրանով, որ Ս. Սարգսյան օրոք՝
-        «Հայաստանն ամեն օր ավելի ու ավելի է թաղվում փտախտի տիղմի մեջ»,
-        «ժողովրդավարությունն ու ժողովրդավարկան արժեքները շարունակվում են ոտնահարվել, որպեսզի հնարավոր լինի շարունակել հանցավոր վարչակարգին վերարտադրությունը»,
-         «Մարդու իրավունքների կոպիտ ոտնահարումներ»,
-        «քաղաքացիական հասարակության զարգացման արգելակում»,
-        «դատական համակարգում արդարության եւ անկախության բացակայության»,
-        «բարոյահոգեբանական այնպիսի անառողջ մթնոլորտի ստեղծում, որը հայ մարդու մեջ խատում է հավատը պետության ու պետականության նկատմամբ»,
-        «մենաշնորհների վրա հաստատված տնտեսական համակարգի շնորհիվ երկրի հարստությունը յուրացրած եւ Ազգային ժողովի ու կառավարության լծակներն իրենց ձեռքում կենտրոնացրած օլիգարխներ,
-        «նախագահի հովանավորությամբ անխղճորեն շարունակում են կեղեքել հայրենի ժողովրդին»,
-        «երկրում համատարած սոցիալական անարդարություն եւ աղքատություն»,
-        «հայ մարդը... դիմում է արտագաղթի՝ հայաթափելով անկախ հայրենիքը, ծանրագույն հարված հասցնելով երկրի անվտանգությանը»։



Հակասությունները շատ ավելի լուրջ են եւ հին, ինչի պատճառով Բյուրոյում այդ կառույցը չարտահայտգեց, նրանից երկու անդամները դուրս մնացին։