Friday, July 29, 2016

Ըստ էության՝ դա խարդավանք է պետության ու ժողովրդի դեմ


Հուլիսի 17-ից, ոստիկանական գունդը զինված խմբի կողմից գրավելուց հետո, երկրում ստեղծվել է որքան նուրբ, նույնքան վտանգավոր իրավիճակ։ Դրանից հնարավորինս անկորուստ ու խաղաղ դուրս գալու անհրաժեշտության մասին կարծես թե խոսում են շատերը։ Բայց բոլորի գործողություններն ու խոսքերը չէ, որ օբյեկտիվորեն նպաստում են դրան։ Ավելին՝ շատ դեպքերում դրանք լարում են իրավիճակը՝ նպաստելով հենց բոլորի համար անցանկալի, ընդհուպ խիստ վտանգավոր զարգացումների։
Դրանցից վերջինը Ն. Փաշինյանի կողմից ԱԺ արտահերթ նիստի հրավիրման նախաձեռնությունն է՝ այդ հարցը խորհրդարանի մակարդակով քննարկելու օրակարգով։ Դրա իրական նպատակը ու նաեւ վտանգավորությունը համոզիչ ցուցադրելու համար, սակայն, անհրաժեշտ է նախապես կատարել մի քանի արձանագրումներ։
Ամեն մի երկրի, պետության կյանքում յուրաքանչյուր պահ ունի իր առաջնային, գերակա խնդիրը։ Օրինակ՝ 1988-ից թիվ մեկ քաղաքական խնդիրը Լեռնային Ղարաբաղի հարցն էր, 1990-91-ին առաջնային հարց դարձավ անկախության ձեռքբերումը, 1991-94-ին՝ օրակարգի առաջնային հարցը Ղարաբաղն արտաքին վտանգից պաշտպանելն էր։ Օրակարգային թիվ մեկ հարցը այն է, որը պատմական տվյալ պահին առավել ճակատագրական նշանակություն ունի։ Մնացած բոլոր հարցերը պիտի ածանցվեն դրանից, իսկ մարդկանց, քաղաքական ուժերի ու գործիչների քայլերը, գործունեությունն ու վարքագիծը պիտի գնահատվի օրակարգային հիմնական այդ հարցի լուծմանը նպաստելու ելակետից։ Եթե հասարակության մեջ բավարար չափով կա օրակարգային առաջին հարցի ընկալումը, ապա վտանգը հնարավոր է լինում դիմագրավել կամ շրջանցել, հարցը հնարավոր է լինում լուծել։ Այդպես է եղել վերոհիշյալ բոլոր դեպքերում։ Հասարակության՝ քաղաքականապես շատ թե քիչ ակտիվ ու ընկալունակ մասը, որպես կանոն, դա հասկանում է։ Գործնական քաղաականությամբ զբաղվողները՝ քաղաքական ուժերը առավել եւս պարտավոր են դա հասկանալ։
Այս տարվա ապրիլյան չորսօրյա պատերազմով ու դրան հաջորդած ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման ուղղությամբ միջազգային աննախադեպ ակտիվ գործընթացով Հայաստանի համար ձեւավորվեց քաղաքական օրակարգի նոր առաջնային հարց։ Երկրի, ժողովրդի ու պետության համար ճակատագրականության իր պոտենցիալով այն չվերացրեց, բայց առայժմ երկրորդ պլան մղեց ներքաղաքական օրակարգի բոլոր հարցերը։ Ուստիեւ, այս անգամ էլ, յուրաքանչյուրի, առավել եւս՝ քաղաքականությամբ զբաղվողների գործունեությունը, վարքագիծը, քայլերը եւ այլն պիտի ելնեն այս ելակետից եւ գնահատվեն միմիայն այս ելակետով։ Եթե որեւէ մեկը վիճարկում է այս իրողությունը, ուրեմն կա՛մ զգացումներով է առաջնորդվում, կամ չափազանց հեռու է քաղաքականությունից, կամ դեմագոգ է՝ անձնական ամբիցիաների գերի։
Ապրիլյան պատերազմն իրականում չի ավարտվել։ Այն կասեցվել է որպես ռազմական գործողությունների դրսեւորում եւ տեղափոխվել դիվանագիտության, բանակցային հարթություն։ Եւ վտանգից խուսափելու կամ հաջողության հասնելու համար որքան որ կարեւոր էր համազգային համախմբումը պատերազմի ռազմական գործողությունների փուլում (ինչ այդ օրերին հրաշալի կարողացանք իրականություն դարձնել), այդ միասնությունն ու համախմբումը նույնքան կարեւոր է բանակցային ճակատում եւս տանուլ չտալու համար։ Եթե որեւէ մեկը վիճարկում է այս իրողությունը, կա՛մ քաղաքական տեսողություն չունի, կա՛մ առաջնորդվում է բոլորովին այլ ելակետով, հետապնդում այլ նպատակներ։
Նուրբ բայց նաեւ վտանգավոր իրավիճակը հանգուցալուծելու համար, ի սկզբանե, առաջին հերթին անհրաժեշտ էր զերծ մնալ կատարվածին գնահատականներ տալու գայթակղությունից։ Կարեւոր չէ՝ ինչպիսի գնահատական։ Դրանք միայն նպաստում են իրավիճակի լրացուցիչ բարդացմանը։ Ու եթե խնդիրն այսքան ձգվել է ու բարդացել, դրա հիմնական պատճառներց մեկը դա է։ Մինչեւ հիմա այդ գնահատականները տվել են որոշ ուժեր, կազմակերպություններ, անհատներ։ Առաջիններից մեկը՝ Ն. Փաշինյանը։ Նրա օրինակը, այս իմաստով, շատ խոսուն է։ Անմիջապես գնալով դեպքի վայր՝ նա փորձեց «առաջնորդել» շարժումը։ Դեպի ո՞ւր։ Մեկ թե երկու օր անհրաժեշտ եղավ, որպեսզի հենց զինված խմբի անդամները հասկանան, որ նրա ելակետը սեփական անձն է, եւ որ նա այլ բան չի անում, քան իրենց կյանքի վտանգվածության հաշվին փորձում է «աչոկներ» հավաքել եւ իրավիճակի վրա ձեռքերը տաքացնել։ Ավելի չմանրացնենք։ Ընդ որում՝ ինքն էլ խրոխտ հայտարարում էր, որ միշտ գնում է այնտեղ, որտեղ ժողովուրդ կա՝ իրականացնելու համար իր կուսակցության ծրագրերը։ Զինյալներից Պավլիկ Մանուկյանը եւ Վարուժան Ավետիսյանը հրապարակայնորեն նրան պարզապես դուրս քշեցին։
Կարեւոր ամբիոնից զրկվելուց հետո, ահա, նա պատգամավորի իր մանդատն օգտագործում է այլ կերպ իրավիճակից օգտվելու համար։ ԱԺ արտահերթ նիստի հրավիրման նախաձեռնությունը նրա համար այլ բան չէ, քան լուսանցքից նորից իրադարձությունների կենտրոն մտնելու փորձ։ Ն. Փաշինյանի այս նախաձեռնության փարիսեցիությունն ապացուցելը բարդ բան չէ։ Եթե նրան մտահոգում է ճգնաժամային վիճակը հանգուցալուծելու ելք գտնելու, արյունահեղությունը կանխելու խնդիրը, ինչո՞ւ նա նման նախաձեռնությամբ հանդես չեկավ առաջին իսկ օրերին՝ հուլիսի 17-ին, 18-ին... Այլ անմիջապես վազեց Խորենացու փողոց՝ զինված խմբի արյան վրա ձեռքերը տաքացնելու։ Եւ միայն այնտեղից երկիցս խայտառակ ձեւով նույն զինյալների կողմից դուրս շպրտվելուց հետո դիմեց Աժ արտահերթ նիստ հրավիրելու խորամանկությանը։ Նպատակը նույնն է՝ ստեղծել ապակայունության մի երկրորդ կենտրոն՝ հիմա էլ դրանում «աչոկներ» հավաքելու եւ դրա վրա ձեռքերը տաքացնելու համար։
Զինված ակցիային արդեն իսկ տրված բազմազան գնահատականներն ու քննարկումները բարդացրել են խնդիրը, այն անարյուն ու երկրի համար անհետեւանք լուծելու հնարավորությունը։ Հարցը ԱԺ մակարդակ տեղափոխելը կարող է բազմապատիկ բարդացնել վիճակը։ Ուստիեւ՝ անձնական ամբիցիաներից բխող ու դրանք բավարարելուն ուղղված այս նախաձեռնությունը, ըստ էության, այլ բան չէ, քան մի խարդավանք պետության ու ժողովրդի դեմ։ Անկախ այն բանից՝ գիտակցվում է դա թե ոչ։

http://www.ilur.am/news/view/55138.html